GDPR-compliant werken met AI: maak van compliant geen complAInt
Kunstmatige intelligentie (AI) raast als een onstopbare wervelwind door het (inter)nationale tech- en zakenlandschap. Of het nu gaat om zelfrijdende auto’s of spraakgestuurde assistenten, AI komt in allerlei vormen voor en biedt enorme mogelijkheden. De technologie heeft het vermogen om complexe problemen snel, efficiënt en nauwkeurig te analyseren en op te lossen. Tegelijkertijd brengt de grootschalige adoptie van AI echter ook nieuwe uitdagingen met zich mee.
Een van de belangrijkste is privacybescherming in lijn met de GDPR (in Nederland beter bekend als de AVG). De Europese wetgeving stelt hoge eisen aan het privacybeleid bij het verwerken van data, een voorwaarde die op gespannen voet kan staan met het gebruik van publieke AI-tools als je niet beschikt over de juiste cloudinfrastructuur.
In dit artikel lees je hoe je complexe GDPR-richtlijnen duidt en in welke mate ze betrekking hebben op het gebruik van AI-tools. We tonen je ook hoe je veelvoorkomende fouten voorkomt en met een private cloudinfrastructuur veilig gebruikmaakt van de kracht van AI binnen de kaders van de GDPR. Doe er je voordeel mee!
GDPR: de basis en impact op AI-toepassingen
De GDPR is een omvangrijk stuk Europese wetgeving. De hoofdlijnen en meer gedetailleerde bepalingen stoelen op een aantal belangrijke, overkoepelende principes en beginselen. Dit zijn:
- Rechtmatigheid en transparantie. Het moet voor betrokkenen helder zijn hoe en waarom een organisatie persoonsgegevens verwerkt. Die verwerking mag bovendien niet in strijd met andere wetgeving, discriminerend of misleidend zijn.
- Dataminimalisatie. Organisaties moeten ervoor zorgen dat ze niet meer gegevens verzamelen dan nodig is voor een specifiek doel of het leveren van een dienst of product.
- Opslagbeperking. Je moet persoonsgegevens verwijderen zodra ze niet langer nodig zijn voor het oorspronkelijke doel waarvoor ze zijn verzameld.
- Het recht op vergetelheid. Dit houdt in dat mensen het recht hebben om bepaalde verouderde of onjuiste privacygevoelige informatie te laten verwijderen door verwerkers van persoonsgegevens.
Veel AI-specifieke toepassingen, zoals grootschalige dataverwerking, gegevensverzameling en geautomatiseerde besluitvorming, brengen extra risico’s met zich mee voor een correcte GDPR-naleving. AI-systemen werken met grote hoeveelheden data. Het is een uitdaging om die berg aan gegevens goed te classificeren en te segmenteren zodat er intern een duidelijk, snel raadpleegbaar overzicht ontstaat omtrent het gevoeligheidsniveau van specifieke datasets.
Organisaties zijn zich bovendien vaak niet bewust van hoe publieke AI-tools, die worden gehost op externe servers, mogelijk data delen of verwerken op een manier die in strijd is met GDPR-richtlijnen. Dit leidt vaak tot risico’s bij het gebruik van publieke cloud- en AI-diensten. Het suboptimaal trainen van AI-modellen vergroot het gevaar op systemen die vooringenomen beslissingen (bias) introduceren of profiling in de hand werken. AI-toepassingen die onvoldoende beveiligd zijn, zijn gevoelig voor manipulatie door hackers die uit zijn op het misleiden van mensen.
Non-compliance met de GDPR leidt tot een fors risico op torenhoge boetes (4% van de totale jaaromzet of maximaal 20 miljoen euro) en reputatieschade. Het is dus essentieel dat organisaties die met AI-systemen persoonsgegevens verwerken extra voorzichtig zijn met kunstmatige intelligentie.
Veelvoorkomende compliancefouten bij het gebruiken van AI
Er kunnen op het vlak van compliance diverse dingen misgaan als je AI-oplossingen niet doordacht genoeg inzet. Veel organisaties gebruiken publieke AI-tools bijvoorbeeld zonder te weten waar hun data exact naartoe gaat of hoe de gegevens worden verwerkt, een fout of onvoorzichtigheid die makkelijk kan uitmonden in GDPR-inbreuken.
Een andere potentiële valkuil is de verwerking van persoonsgegevens door derde partijen. Denk aan publieke AI-tools die persoonsgegevens verwerken op manieren die in strijd zijn met de GDPR, bijvoorbeeld door gebruik te maken van internationale datacenters die niet beschikken over de beveiliging en faciliteiten die verplicht zijn volgens de Europese privacywetgeving.
Hoe een private cloudinfrastructuur helpt bij GDPR-compliance voor AI-toepassingen
De digitale infrastructuur die je gebruikt voor het opslaan, delen en uitwisselen van privacygevoelige data bepaalt voor een groot deel hoe ‘GDPR-bestendig’ jouw organisatie is. Een private cloudinfrastructuur kan veel non-compliance-leed voorkomen.
Volledige controle over data
In een private cloudomgeving heb je de volledige controle over waar jouw data wordt opgeslagen en hoe deze wordt verwerkt. Het resultaat laat zich raden: meer mogelijkheden om grip te houden op de naleving van GDPR-eisen zoals datalokalisatie en -beveiliging.
Geautomatiseerde naleving
Je kunt AI-systemen binnen een private cloud zo ontwerpen dat ze automatisch voldoen aan GDPR-richtlijnen. Dataminimalisatie en een goede monitoring van de gegevensverwerking helpen je hierbij.
Compliance by design
Een private cloud legt een sterke basis voor ‘privacy by design’ en ‘privacy by default’. In het eerste geval gaat het om aandacht voor gegevensbescherming in de ontwerpfase van een dienst of product, terwijl privacy by default inhoudt dat de standaardinstellingen privacyvriendelijk zijn. Omdat je in een private cloud zelf achter de knoppen zit en bij het verwerken en beheren van persoonsgegevens niet afhankelijk bent van beslissingen van een publieke cloudprovider, heb je optimale regie over je compliancebeleid.
Zo implementeer je AI-oplossingen die GDPR-compliant zijn
Maar wat zijn nu de belangrijkste stappen die je moet zetten als je gebruik wilt maken van innovatieve AI-oplossingen die in lijn zijn met de richtlijnen en hoge eisen die de GDPR aan data- en privacybescherming stelt?
Het volgende stappenplan stuurt je richting het juiste pad:
- Voer een gedegen data-audit uit. Dit zorgt ervoor dat je weet welke data(typen) je gebruikt en hoe je die gegevens verwerkt.
- Kies een private cloud voor het hosten van AI-toepassingen. Met een veilige, zorgvuldig ingerichte private cloudinfrastructuur houd je volledige controle over je gegevens.
- Integreer transparantie en toestemming in je AI-oplossingen door ervoor te zorgen dat alle dataverwerking op een transparante manier gebeurt en je de juiste toestemming van gebruikers hebt om hun persoonsgegevens te verwerken.
- Compliance-monitoring. Gebruik analysetools en dashboards om AI-gebruik te monitoren. Zo blijft je databeleid ook op de lange termijn in lijn met de GDPR.
Blijf GDPR-compliant zonder AI-innovatie te belemmeren
De vruchten van AI-innovatie plukken en tegelijkertijd GDPR-compliant blijven: het is een uitdaging waarmee elke organisatie die persoonsgegevens verwerkt te maken heeft of krijgt. Gelukkig biedt de combinatie van een robuuste private cloudinfrastructuur, continue monitoring van dataverwerkingsprocessen en gedegen GDRP-kennis voldoende handvatten om te voorkomen dat compliant verandert in complAInt.
Hoe helpt Uniserver?
Uniserver realiseert zich dat steeds meer bedrijven gebruikmaken van AI-oplossingen om processen te optimaliseren en data om te zetten in waardevolle inzichten. Daarom introduceren we binnenkort een nieuwe, in onze eigen private cloudomgeving gehoste dienst die je in staat stelt om veilig gebruik te maken van AI-functionaliteiten op je eigen datasets. Zo zet je probleemloos je eigen ‘ChatGPT-interface’ op zonder afhankelijk te zijn van publieke cloudproviders als Microsoft, Amazon of Google.
De dienst is ideaal voor bedrijven die maximale databeveiliging eisen, maar toch willen profiteren van het rijke arsenaal aan mogelijkheden dat AI biedt. Meer weten? Neem dan gerust contact met ons op of schrijf je in voor onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.
